با سلام.
امروز مصاحبه ای تهیه کردیم با جناب آقای امیر حسین فصیحی، مدیر پروژه بازی ایرانی گرشاسپ و سوالاتی راجع به وضعیت تیم سازنده این بازی ، تحولات این تیم و همچنین وضعیت بسته الحاقی جدید گرشاسپ با نام گرشاسپ2یا معبد اژدها…

+ سلام جناب فصیحی ممنون از لطفتون و وقتی که به ما و دوستان عاشق بازی سازی دادید:

سلام، خیلی خوشحال هستم که در خدمتتون هستم.

+ اگر موافق باشید راجع به بازی گرشاسپ و بازخورد این بازی سوالاتی بپرسم، بازخورد از طرف بازیبازها بعد از انجام این بازی خوب بود؟

بستگی داره که منظور شما از خوب بود دقیقا چی باشه؟ بیشتر بازی بازها از بازی گرشاسپ لذت بردند که خب قطعا برای ما خبر خوش آیندی است و خیلی از دوستان هم نقدهایی به بازی داشته اند که خب این هم برای ما خوب بوده و بازخورد این بازی بازهای عزیز به ما کمک می کنه که بتونیم در آینده کارهای بهتری انجام بدیم.  البته ناگفته نباید بماند که در کل مخاطبین بازی گرشاسپ و مردم خوب ما همگی به نوعی تلاش برای حمایت ما نموده اند که این مهمترین چیز برای هر تولید کننده ای در کشور ما می باشد.

درک مردم از شرایط بسیار دشوار ساخت بازی های رایانه ای در ایران و رقابت بسیار سنگین در این صنعت، یکی از نیازمندی های جدی برای ساخت صنعت تولید بازی در ایران است که خوشبختانه بین مردم وجود دارد.

+ چند نسخه فروش داشتید و تقریبا درآمد حاصل از فروش بازی چقدر بوده؟

بازی گرشاسپ در ایران بیش از یک صد هزار نسخه فروخته شده است. حق انحصاری فروش بازی به مقدار دویست میلیون تومان بوده است.

+ تا اونجایی که مطلع هستم بازی بجز ایران روی شبکه استیم و چند کشور دیگه هم پخش شد شرایط اونها چطور بود؟

بله شرکت JAG آلمانی بازی را در آلمان، سوئیس و اتریش توزیع کرده است و شرکت Mamba Global بازی گرشاسپ را در انگلستان، استرالیا، نیوزیلند، کشورهای اسکاندیناوی و چند کشور دیگر و شرکت لوگروس نیز بازی را در روسیه منتشر کرده است. علاوه بر این شرکت ها، بازی بر روی چند پرتال مخصوص دانلود بازی ها بصورت دیجیتالی نیز قابل عرضه است.

+ حتما اطلاع دارید که دوستان هکر بازی گرشاسپ رو هم هک کردند (کرک کردن) ، وقتی مطلع شدید چه حالی داشتید؟ حرفی در این مورد دارید؟

بله، در کل همه بازی ها یک روز هک می شوند و ما هم این نکته را می دانستیم. استقبال مردم از نسخه اصلی بازی با وجود هک شدن آن برای ما بسیار ارزشمند و قابل تحسین بود.

نسخه هک شده فارسی به خارج از ایران هم راه پیدا کرد و روی بسیاری از سایت های دانلود نرم افزارهای کرک شده قرار گرفت. البته بیشتر کسانی که بازی ها و نرم افزارها را به اینصورت غیر قانونی دانلود می کنند جزو کشورهایی هستند که در کل جزو بازار صنعت بازی ها به حساب نمی آیند. مثلا یکی از کشورهایی که بیشترین دانلود بازی گرشاسپ را داشته است کشور تایلند بوده است ولی برای ما جالب بود وقتی فهمیدیم که ناشران اروپایی اصلا تلاشی برای عرضه محصولاتشان در این کشور ندارند و آن را بخشی از بازارشان نمی دانند. بازار اصلی صنعت بازی در جهان در چند کشور که عموما قوانین کپی رایت را رعایت می کنند خلاصه شده است.

نکته ای که برای ما خیلی جالب بود دیدن بسته بندی های تقلبی بازی گرشاسپ در بعضی سایت های اینترنتی بود. تلاش هنری بعضی از این دوستان برای ما هم می توانست مفید واقع شود.

درخواست برای نسخه های اصلی محصولات فرهنگی در بین مردم کشور ما خوشبختانه بیشتر شده است و امیدورایم که با همین نرخ رشد کند، تنها راه چاره در این راه اصلاح فرهنگی است و یکی دیگر از قدمهای جدی که برای ساخت صنعت بازی سازی در کشور خوب ما نیاز است همین فرهنگ سازی برای عدم تهیه نسخه های غیر قانونی است.

+ در کل آیا از گرشاسپ و نتایجی که براتون دربر داشته راضی بودید؟

تجربه ساخت و عرضه بازی گرشاسپ برای ما بسیار آموزنده، دشوار و لذت بخش بوده است و امیدوار هستیم که در این مسیر بتوانیم ادامه بدهیم. همه اتفاقات و نتایج التبه در مقیاس کوچک، مثبت نبوده است ولی در بررسی بلند مدت و آرمان گرایانه، امیدوار هستیم که این اتفاقات همگی مثبت جلوه کنند.

+ در حال حاضر برنامه تیم فن افزار شریف چیه؟

در حال حاضر مشغول اتمام کار روی بسته الحاقی (expansion pack) بازی گرشاسپ هستیم.

+ لطفا کمی در رابطه با این پچ و یا بسته الحاقی توضیح بدید؟

البته این پچ نیست و یک بسته الحاقی کامل است. در واقع مانند یک بازی جدید است ولی تغییرات در بازی به اندازه ای نیست که نام آن را گرشاسپ ۲ بگذاریم. نام این بازی گرشاسپ، معبد اژدها است.

بعد از اتمام کار بر روی بازی گرشاسپ، گرز ثریت در آبان ۸۹، برای کار بر روی قسمت دوم بازی گرشاسپ به دنبال سرمایه گذار و یا شریک در تولید گشتیم ولی متاسفانه به نتیجه ای نرسیدیم. برای حفظ تیم بسیار خوبی که در حین تولید بازی گرشاسپ تشکیل شده بود و همچنین بررسی امکان همکاری با دوستان جدید، اقدام به تولید یک محتوای قابل دانلود (DLC) نمودیم. هدف این بود که یک مرحله به بازی گرشاسپ اضافه شود که از طریق اینترنت قابل دانلود باشد و در حین ساخت این محتوا، وضعیت حامی و یا شریک تولید نیز مشخص شود. با گذشت زمان و مشخص نشدن وضعیت حمایت و شراکت، کار بر روی این محتوای قابل دانلود نیز گسترش پیدا کرد و پس از شروع سال ۹۰، به این نتیجه رسیدیم که دیگر این کار از یک DLC فراتر رفته است و شبیه به یک بسته الحاقی شده است که بصورت مجزا قابل ارائه باشد. به این ترتیب تصمیم بر انجام کارهای بیشتر روی آن شد تا اینکه تبدیل به یک بازی مستقلی شود که از جنبه های متعددی نسبت به گرشاسپ ۱ بهبود پیدا کرده باشد.

کار تولید این بازی در انتهای تابستان تمام می شود و زمان پخش آن بستگی به تعامل با شبکه توزیع بازی در ایران دارد.

+ در بلاگ گرشاسپ گفته شده بازی توی گیم پلی و گرافیک پیشرفت هایی داشته این پیشرفت ها تا چه اندازه هستند و چقدر بزرگ اند؟

بله بازی در جنبه های مختلفی پیشرفت داشته است. در واقع اولین کاری که تیم تولید بازی پس از ارائه بازی گرشاسپ ۱ در بازار انجام داد این بود که بصورت دقیق بازخوردهای نشریات و مردم را در مورد بازی جمع آوری کند و مورد تحلیل قرار دهد. هدف بر این شد که نقاط ضعف بازی به نقاط قوت تبدیل شوند.

یکی از جنبه هایی که بیشتر مورد نقد قرار گرفته بود شیوه روایت داستانی بازی بود که کار بیشتری روی آن انجام شده است، کارهای فنی متعددی از زمان ارائه بازی در ایران و بخصوص برای تهیه نسخه های بین المللی انجام شده است که همگی آنها به این نسخه اضافه شد. از جمله بهبود وضعیت گرافیک و برخوردها در بازی و توانایی پشتیبانی از سیستم های ضعیف تر.

در مورد موضوع بسیار مهم گیم پلی هم که تیم طراحی بازی از اولین تیم هایی بود که بعد از ارائه گرشاسپ ۱ کار خودشون را به سرعت شروع کردند و تعداد نفرات این تیم نیز از دو نفر به پنج نفر افزایش پیدا کرد. از نظر گیم پلی پشرفت هایی در این بازی وجود دارد.

البته امید شرکت ما این بود که با یافتن سرمایه گذار و یا حامی بتوان تیم ایده آلی که دنبالش بودیم را تشکیل بدهیم و کار بسیار بهتری انجام دهیم ولی متاسفانه این اتفاق ها نیافتاد و کل این پروژه با هزینه خود شرکت انجام شده است و طبیعتا کارهای ایده آلی که ما دنبال آن بوده ایم انجام نشده است.

+ آیا ارائه این بسته الحاقی به  این معنی هست که بعد از اتمام اون بازی گرشاسپ کاملا تمام میشه؟

خیر، گرشاسپ با این بسته الحاقی پایان نمی گیرد.

+ به خاطر دارم علاقه داشتید گرشاسپ رو برای کنسول ها بخصوص PS3 هم منتشر کنید، مشکلات تحریم و ارائه بازی برای کنسول ها هنوز پابرجاست؟ یا منتظر بازی های فن افزار شریف بر روی کنسول ها هم باشیم؟

متاسفانه مشکلات تحریم هنوز پا برجا است، هرچند ما راهکارهایی برای همکاری با تیم های خارج از ایران برای تبدیل به نسخه های قابل اجرا روی کنسولها پیدا کردیم ولی به دلیل مشکلات مالی امکان انجام این کارها نیز فعلا متوقف مانده است.

امیدوار هستیم که در آینده بازی های ایرانی خوبی روی کنسولهای ببینیم.

+ وضعیت کنونی فن افزار با زمان اتمام گرشاسپ چقدر تغییر کرده چون اگه اشتباه نکنم تعدادی نیروی جدید جذب کردید؟

در پروژه معبد اژدها، افتخار کار با تعدادی از دوستان جدید را در کنار تیم قبلی گرشاسپ داشتیم که اتفاق بسیار خوبی بود. از جمله این دوستان اضافه شدن محمد نژاد آذر، امین ایزدیان و شروین رحیمی راد به تیم طراحی بازی، محمدرضا شجاعی به مدل سازی محیط، حمید جلیلی به مدل سازی کارکتر، سعید رمضانی به طراحی مفهومی، پارسا جمشیدی و محمد حسین خدیشی به تیم برنامه نویسی و متین ایزدی به عنوان نویسنده بوده است.

البته پیدا نکردن شریک سرمایه گذار و یا حامی نیز متاسفانه باعث از دست دادن تعدادی از نیروهای ما در ماههای اخیر شده است.

+ آیا در نمایشگاه Gamescom امسال شرکت داشتید؟

خیر، در دو سال گذشته ما به عنوان یکی از استودیو هایی که در غرفه ایران از طرف بنیاد ملی بازی های رایانه ای تشکیل می شد حضور داشتیم ولی امسال به این نمایشگاه دعوت نشدیم.

+ نظرتون راجع به آینده بازی سازی در ایران در حال حاضر چیه؟ چون نسبت به قبل تغییراتی شکل گرفته…

یک شروع خوب برای بازی سازی در ایران آغاز شد ولی در مورد ادامه این مسیر و مشاهده آینده مثبت برای بازی سازی در ایران خیلی مطمئن نیستم. از صفر به پنج رسیدن قابل انجام است ولی از پنج به شش رسیدن همتی چندین برابر لازم دارد.

تشکیل صنعت بازی سازی در ایران نیازمند همکاری و هماهنگی چند بخش است.

یکی از این بخش ها، تولید کننده ها هستند که باید با سرعتی بسیار بالا اقدام با یادگیری تمام علوم مربوط به ساخت بازی و کسب تجربه و رشد سازمانهای خود بپردازند. بخش دیگر تشکیل شرکت ناشر و تعریف ساز و کارهای لازم برای فروش محصول در بازار ایران توسط این شرکت است. بخش بعدی هم دولت و مجموعه فعالیت های دولت برای کمک به تشکیل شدن این صنعت مانند اصلاح وضعیت بازار و یا حمایت از تولید است.

تولید کنندگان از روی عشق و علاقه به این حرفه رشد خوبی داشته اند، ولی برای ادامه رشد و رسیدن به حدی که امکان رقابت با محصولات خوب دنیا را داشته باشند نیازمند فراهم آمدن شرایط رشد می باشند که این شرایط یا باید از طرف شرکت های ناشر فراهم بشود و یا از طرف دولت که در حال حاضر هیچکدام اتفاق نیافتاده است. ناشری که اساسا وجود ندارد و نزدیک ترین سازمانها که می توانند تبدیل به ناشر بشوند شبکه های تولید و تکثیر بازی هستند که هیچ یک قدمی در این راه برنداشته اند. دولت نیز برنامه مشخصی برای کمک به رشد شرکت هایی که قدم های اول را برداشته اند و نشان داده اند که در این مسیر امکان انجام کار خوب دارند را نشان نداده است. نمونه این مساله را در سرنوشت شرکت های برتر بازی سازی ما ببینید، کدام ناشر و یا نهاد دولتی کمکی به رشد شرکت هنرهای پویا که بنیانگذار بازی سازی در ایران بود نمود؟ چرا شرکت رسانا افزار شریف با بازی های خوب عصر پهلوانان هم اکنون محصولی در بازار ندارد؟ شرکت های تولید کننده حتی در ساده ترین موارد مانند بحث مالیات دچار مشکل های بزرگی می باشند.

برای شکل گیری صنعت واقعی بازی در کشورمان، باید همگی شجاع باشیم و بدون حاشیه به کار کردن و اندیشیدن در این راه بپردازیم، همگی باید بیدار شویم.

+ با توجه به پیشرفت های چشم گیری که انجین هایی مثل Unity3D و UDK در نسخه های جدیدشون داشتند و عرضه نسخه رایگان CryEngine 3 در چند روز گذشته هنوز تمام بازی های تیم فن افزار شریف با انجین انحصاریشون ساخته میشه یا امکان داره انجین برای برخی پروژه ها تغییر کنه؟

البته بررسی استفاده از یک موتور بازی برای هر پروژه و با توجه به مجموعه شرایط هر پروژه قابل بررسی است. این اساسا یکی از اصول مهندسی نرم افزار می باشد. در حال حاضر از فناوری های خودمان استفاده می کنیم و فعلا نیازی برای تغییر آن در پروژه های فعلی بوجود نیامده است.

+ ایرانویج هنوز انحصاری هست یا خیر؟ قصد ارائه این انجین بصورت جدا رو ندارید؟

ما علاقمند به اشتراک گذاری فن آوری با سایر شرکت ها هستیم، البته این مساله برای ما نیازمند سازماندهی پشتیبانی می باشد که درشرایط فعلی کار دشواری است.

+ راجع به آینده فن افزار توضیح بدید؟ چه اهدافی رو در آینده دنبال میکنید؟

ما تمام تلاش خودمان را برای ساخت بازی های با کیفیت انجام خواهیم داد.

+ واقعا از وقتی که در اختیار ما قرار دادید ممنون و سپاسگذارم، در انتها اگر حرفی با دوستان علاقه مند دارید بفرمایید.

صحبت من با خواننده های شما این است که از اینکه حامی تولید کنندگان بازی ایرانی هستند بسیار سپاسگزاریم و امیدورایم که بتوانیم لیاقت خودمان را نشان دهیم و بازی هایی بسازیم که مورد توجه همه هم میهنی های عزیزمان قرار گیرد.

به علاقمندان تولید بازی های رایانه ای هم توصیه می کنم که حتما بصورت جدی به دنبال رویاها و آرزوهایشان بروند و با صبوری، تمرکز و پشت کار می توانند کارهای خیلی بزرگی انجام دهند. مهم مایوس نشدن و ایمان به خود و مسیر داشتن است.

با تشکر…