" بررسی اشعار سنتی و تکست های رپ پارسی"

سیر شعر نویسی از گذشته تا کنون (مقدمه) :

شعر نویسی در زبان فارسی تاریخچه ی بلندی دارد ، قرنهاست که شاعران فارسی آثار گرانبهایی سروده و از خود به جای گذاشته اند . آثاری که حتی پس از تغییرات عظیم در روش زندگی مردم و گذشت سالیان دراز همچنان از نگاه مخاطبین تازگی خود را حفظ کرده اند . این آثار قبل ظهور اسلام  نیز در ایران به زبان دری و لهجه های خاص محلی وجود داشته اما شکوفایی شعر نویسی در ایران را میتوان بعد ظهور اسلام  به وضوح مشاهده کرد . در حدود قرنهای دوم و سوم هجری در اثر آشنا شدن ایرانیان با زبان و شعر عربی ، شکل جدیدی از اشعار در ایران به وجود آمد ، که به تدریج شاعران بزرگی پا به عرصه گذاشتند و آثار جاودانی را خلق کردند . در این دوران قالب های مختلفی مانند مثنوی ، قصیده ، غزل و … ایجاد شد که هر کدام با توجه به شرایط زمانی و وضعیت جامعه مورد استفاده قرار میگرفتند . این دوران که میتوان آن را به نوعی عصر شکوفایی شعر نویسی فارسی دانست قرنها ادامه یافت به طوری که امروزه هم میتونیم شاعرانی بیابیم که همچنان با قالب های سنتی ، شعر سرایی میکنند . اما در عصر معاصر و حدود صد سال پیش "نیما یوشیج" انقلابی در شعر فارسی به وجود آورد . او با ادعای آنکه وزن و قافیه ، شاعر را برای بیان احساسات و هدف خود محدود میسازد قالب جدیدی از شعر را به وجود آورد که بعدها به انتخاب خودش " شعر نو" یا "شعر نیمایی" نام گرفت . اشعاری که به سبک نیمایی سروده شد درآن قافیه و وزن ، آنطور که در اشعار سنتی به کار برده میشد استفاده نگردید . به طوری که میتوانیم در آثار نیمایی ، ببینیم که بیت و مصرع واضحی به مانند سبکهای گذشته وجود ندارد و حالت متنی به خود گرفته ؛ که همین امر سبب شد تا این نوع سبک شعر نویسی با مخالفت های فراوانی رو به رو شود ؛ منتقدین ، این نوع اشعار را ضربه ای به شعر فارسی میدانستند و معتقد بودند که اینگونه اشعار ، شعر سرایی را سهل کرده و به گفته ی آنها این اشعار بی وزن و قافیه سبب این میشوند که شعرنویسی به سمت کوچه و بازار برود و عده ای از عوام هم به سادگی دست به سرودن شعر با این سبک بزنند و همین امر باعث نزول کیفیت اشعار و در نتیجه دور شدن شعردوستان از شعر واقعی میشود ؛ اما در اصل اینگونه اشعار در قلب خود دارای وزن بودند و همچنین دارای کلماتی متشابه که نقش قافیه را ایفا میکردند و مهم تر از همه در اینگونه اشعار مفاهیمی بیان میشد که عمدتاً توسط شاعران گذشته ابراز نمیگردید . نیما معتقد بود که شاعران در یک شعر با سبک غزل ، مثنوی و یا هر نوع دیگر از آن باید در کنار رعایت شکل ظاهری شعر که همان قافیه و وزن است به مفاهیم مورد نظر خود نیز در شعر اشاره میکردند که این شعر سرایی را بسیار سخت مینمود که دقت به شکل ظاهری سبب میشد شاعر از هدف اصلی خود که محتوا و موضوع شعر بود دور شود. به همین دلیل نیما سعی کرد تا بیشتر به مفهوم اشعارش بپردازد تا شکل ظاهر آن . این انقلاب در شعر نویسی پس از نیما ادامه یافت که به تدریج " شعر نو" به عنوان یکی از قالب های رسمی در ادبیات فارسی شناخته شد . که شاعران دیگری مانند سهراب سپهری ، فریدون مشیری ، مهدی اخوان ثالث و … به سرودن اینگونه اشعار پرداختند . پس از شعر نو قالب های دیگری مانند " سپید " و " موج نو " نیز پدید آمد که اینگونه اشعار حتی بیش از " شعر نو " به بخش مفهومی شعر پرداخته و دارای وزن کمتری هستند . به خصوص " موج نو " که دارای مفاهیم بسیار پیچیده و عمیقی است .
هدف از ذکر این تاریخچه ی کوتاه از شعر نویسی فارسی اشنایی با شعر سنتی ایرانی بود . در ادامه سعی در آن داریم که این گونه اشعار را با تکست امروزی رپ مقایسه کنیم تا ببینیم که شعر کهن فارسی تا چه حد بر تکست های رپ فارسی تاثیر گذاشته و تفاوت ها و شباهت ها را بررسی کرده و تغییرات مشاهده شده را بیان کنیم .

مقایسه از لحاظ شکل ظاهری :

میتوان اشعار را از لحاظ ظاهر به دو بخش تقسیم کرد :
۱ – شکل ابیات و قالب کلی شعر
۲ – نوع قافیه ها و طرز قرار گرفتنشان

در اوایل کار رپ پارسی ما شاهد تکستهایی بودیم که دارای بیت ومصرع مشخص بودند . یعنی بیتها کاملا محسوس و مجزا و هر بیت دارای دو مصرع بود که هر مصرع با واژه یا حروف قافیه بسته میشد که حالتی  بسیار مشابه به شعرهای سنتی و به خصوص قالب مثنوی و از آنجایی که این نوع اشعار سنتی ( خصوصا مثنوی به جهت کاربرد آن در شاهنامه و مثنوی معنوی ) در بین مردم شناخته شده و به گوش آنان آشنا تر بود ، تکستهای رپ نیز در ابتدا بیشتر از این قالب الهام گرفت و بیشترین شباهت را به این قالب داشت . درواقع میتوان علت اصلی استفاده ی این نوع سبک تکست ها را مرسوم بودن حالت مشابه آن در اشعار سنتی بین افراد جامعه دانست . بعد از این حالت اولیه ، فرم تکستها به تدریج تغییر کرد و حالتی به خود گرفت که در آن بیت و مصرع کمتر مشخص بود و حالتی پراکنده پیدا کرد که با وجود نداشتن نظم در شکل ظاهری ، ریتمیک بوده و قابلیت اجرا شدن بر روی بیت(موزیک) را داشت . البته این تغییرات یکباره نبود و طی چندین سال اتفاق افتاد که مثال بارز آن دو آلبوم اخیر بهرام بوده ؛ که اگر به تکست آلبوم "24 ساعت" نگاهی بیاندازیم کاملا متوجه بیتها و مصرع های متمایز خواهیم بود اما در آلبوم "سکوت" این فرم تا حد بسیار زیادی تغییر کرد و از لحاظ ظاهری کاملا مشابه به یک متن بود که قافیه ها در قسمت مناسب به کار رفته بود اما بسیار کمتر میتوان قالب اولیه ی اشعار را در این آلبوم یافت . و همینطور این تفاوت را در ترکهای آلبوم "جنگل آسفالت" و دو ترک "انجام وظیفه و ما ازوناشیم" که توسط هیچکس اجرا شده را میتوان دید. این تغییرات به تدریج به علت بالا رفتن تجربه ی رپرهای کشور ، افزایش توانایی آنها در اجرا روی بیت(موزیک) ، وجود محدودیت هایی در این نوع شعر و همچنین تنوع طلبیشان صورت گرفت . این گونه تکستها به علت نداشتن مصرع های هم اندازه و رعایت نشدن تمام نکات ریتمیک در آن ، خواندنشان بر روی بیت را تا حد زیادی سخت کرده به همین دلیل رپرهایی از این سبکها استفاده میکنند که توانایی و تجربه ی بیشتری دارند . این فرم جدید از تکستها را میتوان نسل نوینی از ترانه های رپ پارسی قلمداد کرد که بیشتر میتوان آن را به "شعر نو" نزدیک دانست .
یکی از مشخصه های مهم در اشعار سنتی و ترانه ی رپ وجود قافیه های زیبا و بجاست . قافیه ها همواره یکی از عوامل دشوار بودن شعر سرایی و در عین حال زیبا شدن شعر هستند . اشعار قدیمی دارای قافیه های کاملا صحیح بودند یعنی از دو کلمه یا حرف برای قافیه استفاده میشد که دارای سه یا چهار واج یکسان میباشند ( کلماتی مانند گنج / رنج ، خاک / پاک ، راه / چاه و … ) . اینگونه کلمات محدودیت بزرگی در شعر سرایی بودند به همین دلیل سرودن شعر کهن فقط محدود به افرادی بود که احاطه ی قابل توجهی به ادبیات و کلمات فارسی داشتند . در رپ نیز ابتدا به علت نا اشنا بودن رپرها به سبک ترانه سرایی موزیک مدرن ، از قافیه هایی از نوع قافیه های شعر سنتی استفاده میکردند و این یک محدودیت بزرگ بود ؛ چون لحن و حال و هوای ترانه های رپ ، بیشتر مسائل جامعه و ادبیات خودمانی بود اما رپرها مجبور بودند برای تناسب در قافیه ها از کلماتی استفاده کنند که با ادبیات ترانه مغایرت زیادی داشت . اما به تدریج بعد گذشت چند سال ، قافیه ها حالت جدیدی به خود گرفتند ؛ رپرها از کلمات هم وزن به جای قافیه ها استفاده کردند و بر خلاف انتظار ، این کلمات لطمه ای به شعر وارد نمیکرد و به علت وجود آهنگ ، نبود قافیه های کاملا دقیق به نوعی حل میشد و در جریان آهنگ خللی ایجاد نمیکرد . وارد شدن این گونه کلمات به جای قافیه ، بسیاری از محدودیت ها را از بین برد و باعث شد که رپرها راحت تر شعر بنویسند و مسلما این باعث ایجاد ترانه هایی پر معنی تر و عمیق تری بود . شاید این نوع قافیه ها و به عبارت بهتر کلمات هم وزن بیشترین کاربرد را درآهنگهای کنونی دارند . هر چند که استفاده صحیح و به جا از این نوع کلمات نیز ترفندهای خاص خود را دارد که این امر تا حدی تجربه ی شاعر را میطلبد .
دو نمونه از کاربرد قافیه ها در تکست ها طی چند سال اخیر توسط یک رپر :
۱- هیچکس – تریپ ما
" بچه ها تو خیابون نمیمونن چون که میدونن زندگیه خیابونی چه خطر داره // کسی نیز که بکس رو به حذر داره "
*با به کاربردن دو کلمه ی "خطر و حذر" شاید از لحاظ قافیه ای بیتی مناسب داشته باشیم ، اما بالواقع به کار بردن لغت "حذر" که یک لغت ادبی است در مصرعی که کلمه ای همچون "بکس" در آن به کار رفته است چندان جالب نیست*
۲- هیچکس – یه مشت سرباز
" اما نا امیدی یعنی بی ایمانی // بیدی با باد نلرزه دیدی ماییم "
*استفاده از دو کلمه ی "بی ایمانی و دیدی ماییم" به جای قافیه ، هر چند که از لحاظ صدایی برای قافیه مناسب نمی باشند اما در نهایت بیتی مناسب از لحاظ معنایی و وزنی را بوجود آوردند*
اما شاعران باستانی ، قرنها از قافیه های خاص و صحیح خود استفاده کردند بی آنکه مفهوم اشعارشان زیر سوال رود که این نشان دهنده ی توانایی بالای آنهاست ، اشعاری که هم از لحاظ وزنی و آوایی بی نقص و هم از لحاظ معنایی ستودنی بودند . شاید نوشتن تکستهای رپ توسط رپرها سالها تلاش و کوشش میطلبد تا بتوانند به آن اشعار نزدیک شوند .

مقایسه از لحاظ معنایی و لحن شعر :

مشخصه ی بعدی ما برای بررسی این دو سبک شعر، معنا و مفهوم این دو مقوله هست . فاکتوری که از نظرمخاطبین بسیار مهمتر و کلیدی تر میباشد. اینکه شاعران تا چه حد باید خود را درگیر ظواهر اشعار و زیبایی آوایی شعر کنند و در مقابل چقدر به غنای مفهومی توجه کنند همواره جای بحث داشته و دارد .
بر خلاف شباهت های زیادی که از لحاظ ظاهر بین این دو نوع شعر یافتیم ، از لحاظ معنا و مفهوم تفاوت های بسیار زیاد و تغییرات اساسی از لحاظ دیدگاه شاعران مشاهده میکنیم . در آثار ادبی کهن مفاهیم عرفانی ، اجتماعی ، ملی ، مذهبی ، پند و اندرز ، داستانی ، عاشقانه ، حکایت و تا حدودی اعتراضی و سیاسی مطرح بود . اما در تکست های رپ موضوعات بسیار جدیدی مطرح شد که میتوان به گنگ ، دیس ، پارتی یا خیابانی اشاره کرد . همچنین صحبت از اجتماع و عشق و بحث های ملی گرایانه و سیاسی موضوعاتی است که بین هر دو تا حدودی مشترکند و علت آن وجود دغدغه ها و مشکلات غریزی انسان در طول تاریخ است که محدود به زمان یا دوره ی خاصی نمیشود .  برای مثال مشکلات جامعه همواره و در هر دوره ای وجود داشته و شاعران از طریق شعر آن را بیان میکردند،با آن تفاوت که این مشکلات در هر دوره و عصری به شکلی متفاوت بروز پیدا میکنند؛و یا بحث های عاشقانه همیشه یکی از پایه های اصلی اشعار بوده اند که طبیعتا به رپ نیز وارد شدند . اما مباحثی عمیق تر که جای تفکر بیشتری دارند و شنونده را تا حد زیادی در گیر خود میکنند دررپ بسیار کم دیده میشود . اشعار اغلب با بیانی ساده و کاملا واضح به بیان موضوعات میپردازند . علت اصلی وجود این اشعار ساده را میتوان نبود تخصصی خاص در تکست گفتن رپرها دانست و آنکه آنها نیزهمه از افراد عادی جامعه هستند و پیچیدگی و یا سادگی تکست ها معمولا متاثر از سطح سواد و میزان تحصیلات آنان میباشد .از طرفی سادگی را میتوان نقطه ی قوتی در رپ دانست زیرا رپ جزء معدود سبکهایی است که به وضوح به مسائل مختلف اشاره میکند و فهم آن را برای عامه ی جامعه میسر میسازد؛ در شرایطی که اثار کهن معمولا دارای مفاهیمی عمیق تر و کلماتی پیچیده تر میباشند که فهم آنها نیازمند دانشی قابل قبول در زمینه ی مخصوص خودش است . هر چند که امروزه تکستهای مفهومی تری در اثار رپ پارسی مشاهده میشود که میتوان آن را انقلابی در غنای مفهومی ترانه های این سبک دانست که میتوانیم از مثالهای بارز این انقلاب مفهومی به آلبومهای " سکوت " و "زیر و بم زیر زمین" از بهرام و قاف اشاره کنیم.
در کنار تفاوت عمده از لحاظ سطح ادبی اشعار ، در موضوعات انتخاب شده توسط شاعران نیز تفاوتهای زیادی وجود دارد . برای مثال ما کمتر تکست رپی را مشاهده میکنیم که به مسائل مذهبی یا اعتقادی اشاره کند در شرایطی که اشعار مذهبی بخش عمده ای از موضوعات ادبیات کهن بوده اند ؛ علت اصلی آن را میتوان تغییر ارزشهای جامعه در طی گذشت زمان دانست . مذهب جزء دغدغه های اصلی ترانه سرایان رپ که اغلب از قشر جوان جامعه هستند ، نیست . آنچه مشخص است اعتراضی نهفته شده در درون جوانان است که بر روی ورق آمده و خوانده میشود .
در مقابل ، در تکستهای مدرن موضوعاتی دیده میشود که به هیچ وجه در گذشته وجود نداشته اند ،موضوعاتی مانند پارتی که میتوان آن را بازتابی از نحوه ی زندگی تکست نویس دانست . رپرها معمولا آنچه را که میبینند و میشوند و عمل میکنند را مینویسند و سپس میخوانند ، پس میتوان نتیجه گرفت که روش زندگی به طور مستقیم بر آنچه در تکست ها دیده میشود تاثیر میگذارد . اگر در اشعار کهن آثاری از مذهب دیده میشود به علت وجود ارزشهای مذهبی در شاعران آن زمان بوده است و اگر امروزه تکست هایی با موضوعاتی پیرامون تفریح و لذت دیده میشود به علت وجود این گونه تفکرات در جوانان است . در این مقاله قصد تایید یا تخریب هیچ سبک و علاقه ای نداریم اما چه بهترست که موضوعات اشعار عمیق تر شوند و به گونه ای باشند که حتی برای لحظه ای شنونده را به فکر وادار کنند .

بررسی آرایه های ادبی در دو سبک شعر :

آرایه های ادبی یکی از مهمترین مشخصه های اشعار کهن هستند ، این آرایه ها هم باعث زیبا تر شدن شعر میباشند و هم توانایی شاعر را نشان میدهند . این آرایه ها به طور ناخودآگاه وارد تکست های رپ نیز شد . به طوری که در بعضی مواقع حتی خود رپر نیز دقیقا از وجود آرایه و یا نوع آن در تکستهایش مطلع نبود . در این جا سعی داریم تا چند مورد از این آرایه ها به همراه تعریفی مختصر از آنها و مقایسه ای از کاربردشان را در دو سبک شعر نشان دهیم :
تشبیه : عبارت است از مانند کردن چیزی به چیز دیگر به علت وجود شباهت هایی بین آن دو . این آرایه به کرات در هر دو نوع شعر استفاده میشود و زیبایی خاصی به شعر میبخشد . استفاده از تشبیهات مختلف در عین زیبایی ، دشواری چندانی در به کار بردنشان نیست به همین دلیل ما حتی در صحبت های روزانه نیز از تشبیهات مختلف استفاده میکنیم .
" بنی آدم اعضای یک پیکرند // که در آفرینش ز یک گوهرند " ( سعدی ) . میبینیم که انسان ها به اعضای بدن تشبیه شده اند که شاعر در اینجا نیاز مردم جهان به اتحاد را ، به نظم و همبستگی اعضای بدن مشابه دانسته است.
"ببین دستم ، این قصه ها رو مینویسه میگه // با این خودکار که عین تیغه تیزه اینه " ( یاس – سرباز وطن ) . در اینجا نیز نوک خود کار به تیزی تیغه تشبیه شده که در اینجا منظور شاعر، تاثیر نوشته های اوست که مانند تیغ تیزی میماند.
استعاره : هرگاه واژه ای به علت شباهتی که با واژه ی دیگر دارد به جای آن واژه استفاده شود استعاره پدید می آید . به عبارت دیگر استعاره تشبیهی است که در آن نشانه ی تشبیه حذف شده باشد . استعاره از آرایه های زیبا و پرکاربردیست که هم در اشعار و هم در نثرها دیده میشود و در تکستهای رپ نیز این آرایه دیده میشود.
" مرا در خانه سروی هست ، کاندر سایه ی قدش // فرغ از سرو بستانی و شمشاد و چمن دارم " ( حافظ ) . در اینجا سرو استعاره از همسر است که همچون سرو بلند قامت است و با وجود آن به چیز دیگری نیاز ندارد .
" خماره برگشته با شعرای درنده ، جنگنده // میخواد سلطان جنگل شه باز " ( پیشرو – رهبر رپ فارس ) در اینجا رپر خودش رو به شیر تشبیه کرده و جنگل نیز استعاره از میدان رپ و هیپ هاپ .
جناس : به کلماتی گفته میشود که از لحاظ آوایی مشابه هم هستند اما از لحاظ معنایی و گاهاً نوشتاری متفاوت اند . مانند : روان ( به معنای جاری ) و روان ( به معنای روح ) ، خیش ( وسیله ی شخم ) و خویش ( به معنای خود ) و بسیاری از کلمات مشابه دیگر . جناس انواع متفاوتی دارد اما ما در این مقاله به " جناس ناقص مرکب " که نسبت به باقی جناس ها بیشترین کاربرد را در تکستهای رپ دارد میپردازیم و به کاربرد آن در هر دو سبک شعر اشاره میکنیم .
" دلبر ز کرم به دل بر امد // دل خلوت خاص دلبر امد " ( نور علیشاه اصفهانی ) . میبینیم که از ترکیب کلمه ی "دل" و حرف اضافه ی "بر"  در مصرع اول ، کلمه ی مشابه " دلبر" در مصرع دوم آمده که همین باعث زیبایی آوایی و وزنی شعر شده است .
" دورم پر شده دیگه همه پاپارازی // میخواد پول در بیاد بشه پاپا راضی " ( بهزاد لیتو – تند میرم ) . در اینجا بدون هیچ توضیحی میبینیم که از آرایه ی جناس به خوبی استفاده شده است.
جناس از آرایه های دشوار شعر سنتی میباشد که به علت محدودیت های موجود ، کمتر از آن استفاده میشود اما کاردبردشان در شعر توانایی شاعر را نشان میدهد اما ترانه سرا باید در نظر داشته باشد که استفاده از این قبیل آرایه ها نباید به معنای شعر لطمه بزند . این آرایه در تکست های گروه " زدبازی" و به ویژه " علیرضا جی جی " بیشتر دیده میشود .
واج آرایی : استفاده ی بیش از حد معمول از یک واج در یک مصرع یا بیت ، که باعث زیباتر شدن شعر از لحاظ آوایی میشود . این گونه تکست ها در اشعار حماسی کاربرد بیشتری دارد .
" بر او راست خم کرد و چپ کرد راست / خروش از خم چرخ چاچی بخاست " ( شاهنامه فردوسی ) . استفاده از دو واج "چ" و "خ" برای حماسی تر و زیباتر کردن شعر .
" که از کار کارگرا کاخ ساختنو // چه کسایی تو این راه جون باختنو " (  شاهین نجفی – سارینا ) . استفاده مداوم از واج " ک " .
تضاد : عبارت است از به کار بردن دو واژه کاملا متضاد در یک بیت . از جمله آرایه هاییست که به کار بردنشان چندان دشوار نیست . همچنین استفاده از آن در صحبت روزانه نیز متداول است .
" در نومیدی بسی امید است // پایان شب سیه سپید است " ( نظامی ) . میبینیم که کلمات " نومید / امید " و " سیه / سپید " به عنوان کلمات متضاد در بیت استفاده شده اند .
" همیشه سعی میکنیم خاص باشیم // اگه بدی دیدیم ولی با خوبیامو پاس دادیم " ( حسین ابلیس – چالیم ۲ ) . میبینید که که دو کلمه ی" بدی و خوبی" به عنوان کلمات متضلد استفاده شده اند.
تلمیح : اگر شاعر در شعر خود به یک داستان ، آیه ، حدیث ، یک بیت از شاعر دیگر و یا اتفاق تاریخی اشاره ای داشته باشد ، از تلمیح استفاده کرده است . زیبایی تلمیح در تداعی کردن حماسه ها و مسائل اسطوره ای آن فرهنگ است و فهم برای افراد همان  جامعه آسان تر و شیرین تر است .
" بوی پیراهن گمگشته خود می‌شنوم // گر بگویم همه گویند ضلالیست قدیم " ( سعدی ) . اشاره به داستان پیراهن حضرت یوسف در قرآن .
" ما تلخیا وآسمون خاطرات شیرینن // تلخ نی تا وقتی فرهادا میمیرن " ( هیچکس – ما اوناشیم ) . در اینجا ترانه سرا به داستان شیرین و فرهاد اشاره میکند . و همینطور که میبینید از آرایه ی " تضاد " در دو کلمه ی تلخ و شیرین نیز به زیبایی استفاده شده است.
تشخیص (انسان نمایی) : اگر ویژگی های انسانی را به موجودی دیگر(غیر انسان) نسبت دهیم از آرایه ی تشخیص استفاده کرده ایم . این آرایه باعث ایجاد مشخصه ی تخیل در شعر میشود که اگر در جای مناسب به کار رود تاثیر فوق العاده ای بر زیبایی شعر دارد .
" از کوزه گری کوزه خریدم باری // آن کوزه سخن گفت ز هر اسراری " ( خیام ) . میبینیم که ویژگی سخن گفتن به یک جسم غیر جاندار(کوزه) نسبت داده شده در حالی که سخن گفتن مختص به انسان است اما در اینجا برای زیبایی و تاثیر بیشتر شاعر از " تشخیص " استفاده شده است .
" این فاصله دوره ، بیا به هم نزدیک تر بشیم تا دست بکشم روی موهای بورت " ( بهرام – خورشید خانوم ) . در اینجا نیز میبینم که شاعر داشتن مو را به موجودی غیر جاندار ، نسبت داده است  . همچنین از آرایه ی دیگری به زیبایی استفاده شده که شاعر نور خورشید را به " موهای بور" تشبیه کرده است که توانایی او را را در به کار بردن دو آرایه در یک بیت نشان میدهد .
ترجیع بند : ترجیع بند را نمیتوان یک آرایه قلمداد کرد . اما برای توضیحی مختصر میتوان  کاربرد عینی آن را کروس در تکست های رپ و پاپ دانست . ترجیع بند قالبیست که از چند بیت تشکیل شده است و برای اتصال غزل ها استفاده میشود ، و چند بار در یک شعر تکرار میشود . اما در تکست های رپ و پاپ عنوان غزل به ورس و ترجیع بند به کروس تغییر یافته است .
آرایه های ادبی انواع مختلفی دارند که میتوان به تضمین ، ایهام ، مجاز ، اغراق ، مراعات نظیر و … اشاره کرد که شاید هر کدام از آنها توسط رپرهای کشور استفاده شده اند اما به علت تفصیل این مبحث به همه آنها در این مقاله نپرداختیم . استفاده از این آرایه ها در تکست های رپ نشان دهنده ی غنای ادبی و مفهومی آنهاست و هدف از ذکر آنها در این مطلب آگاهی بیشتر شنوندگان و مخاطبین این سبک موسیقی بود . به امید افزایش بار مفهومی و ادبی این اشعار در موسیقی مدرن کشور …

نکات نهایی و نتیجه گیری کلی :

تکست ها در طول چند سالی که از عمر رپ فارسی میگذرد دستخوش تغییرات فراوان چه از لحاظ مفهومی و چه از لحاظ ظاهری شدند که شاید بتوانیم این تغییرات را با تبدیل اشعار سنتی به شعر نو مقایسه کنیم . دقیقاً همان عللی که برای ایجاد شعر نو وجود داشت در تکستهای رپ نیز سبب کمرنگ شدن قافیه ها و فرم بیت و مصرع بود . با آن تفاوت که در اشعار کهن این امر قرنها به طول انجامید اما در رپ و هیپ هاپ به ۱۰ سال هم نکشید . امروزه برخی از تکستهای رپ ازهیچ قاعده و قانونی پیروی نمیکنند و میتوان آنها را فقط نوشته هایی ریتمیک قلمداد کرد زیرا در بسیاری از مواقع حتی قافیه ها نیز در جای خود قرار ندارند و تلاش شاعران بیشتر نوشتن ترانه هاییست که از لحاظ آوایی و ریتمی زیبا و قابل قبول باشند و این کاملا مطابق با هنر مدرن است، اما در اشعار سنتی شاعران مجبور به رعایت برخی نکات ادبی بودند که انواع مختلف آن قالب های متفاوتی از شعر کهن را به وجود آورد . قالب هایی که در رپ به هیچ وجه وجود ندارد و هر رپر سبکی مخصوص به خود را دارد .همچنین وجود بیت و موزیک نیز تاثیر بسیار به سزایی بر این نسل جدید تکستها گذاشته است .
همه ی این تغییرات در متن شعرها فقط به آن علت بود که رپرها و نسل جوان جامعه بتوانند راحت تر نیاز خود را به دیگر هم وطنانشان بیان کنند . شعرها حالت دغدغه و دلنوشت به خود گرفت و وسیله ای برای اعتراض شد ، اما در این بین سبکها و موضوعاتی روی کار آمد که هم از لحاظ فنی ضعیف بود و هم از لحاظ مفهومی جای تعمق نداشت ، بحثهایی مطرح شد که نه تنها چهره ی هیپ هاپ فارسی را خراب کرد بلکه بر روی جامعه ی جوان ما نیز اثر منفی گذاشت . موسیقی باید راهی برای ارتقا سطح فرهنگ جامعه و نوعی وسیله برای بیان احساسات باشد .  نظر شخصی بنده این است که شاعر باید به تک تک لغاتی که استفاده میکند فکر کرده و به تاثیرات آن بر شنوندگان بیاندیشد .
اشعار سنتی با موضوعات ناب ، ادبیات زیبا و احساسات فراوان ، سالیان سال بین مردم ارزش و اعتبار خود را داشته و همچنان هم حفظ کرده وعلت آن ، زحمت ، علم و مهارتی است که شاعر صرف شعر خود کرده است . اشعار اینگونه جاودانه میشوند ، زمانی که غنای معنوی و مهارت ادبی شاعر با یکدیگر تلفیق شوند اشعارش نیز به همان مقدار گسترده و همه گیر میشوند . تحصیلات و علم جوانان این نسل میتواند ترانه ها و آثاری را خلق کند که موجب افتخار این مرز و بوم باشد .
هدف از نوشتن این مقاله معرفی ترانه های رپ و هیپ هاپ از جهتی دیگر و همچنین حمایت مختصری از این سبک موسیقی بوده است . امیدواریم که مورد رضایت شما عزیزان قرار گرفته باشد .

با تشکر از تمامی سایت ها و افرادی که مارا در نوشتن این مقاله حمایت نمودند

لطفا برای حمایت فن بیج گروه رو لایک و شیر کنید